حتما همه شما بارها تجربه ماندن در ترافیک را داشته اید و در خیالاتتان به دنده هوایی! و پرواز خودرو از روی خودروهای دیگر فکر کرده اید. اما آیا تا بحال درباره تله کابین شهری چیزی شنیده اید؟ تصور ما از تله کابین، معطوف به وسیله ای تفریحی و هیجان انگیز است که بین دو نقطه در یک کوهستان در حال حرکت است. اما در برخی شهرهای دنیا، تله کابین در مقیاس بزرگتر مانند مترو با خطوط منظم و کابین های بزرگ ۱۵ نفره برای حمل و نقل عمومی در شهر مورد استفاده قرار می گیرد. در این گزارش به بیان جزئیات و نمونه های اجرا شده این وسیله می پردازیم.
تله کابین شهری چیست؟
سیستم تله کابین شهری(CPT) که با برق کار می کند، با کاهش تعداد اتومبیل در جاده ها می تواند آلودگی هوا را کاهش دهد. همچنین میزان اشغال فضای فیزیکی آن بسیار کوچک است. برای انجام پروژه های بزرگ توسعه در شهرها، نیاز به تخریب بسیاری از خانه ها احساس می شود، اما تله کابین شهری نیاز به تخریب خانه ها و ایجاد مسیرهای جدید ندارد. این سیستم های حمل و نقل شهری در حال حاضر در بسیاری کشورهای دنیا از جمله مکزیک، فرانسه، آلمان، ترکیه، کلمبیا، ونزوئلا و برزیل در حال استفاده است.
این وسیله از برخی وسایل حمل و نقل عمومی، سریع تر، کارآمدتر است و برای مسافران هیجان انگیز است. ضمن آنکه آنها را در مسیرشان کمتر خسته می کند.
اکثریت قریب به اتفاق سیستم های CPT در جاهایی استفاده می شود که موانع فیزیکی وجود داشته باشند. ترافیک شهر نیز می تواند از لحاظ توپوگرافی شهری، مانع در نظر گرفته شود.
این سیستم اکنون بیش از پیش در شهرها مورد استقبال قرار می گیرد. بوخوم در آلمان و استانبول در ترکیه آخرین نمونه های آن هستند. گرچه تصور برخی افراد از تله کابین بیشتر به عنوان یک وسیله تفریحی است تا یک روش مناسب برای رسیدن به مقصد. با این حال، نمونه های فوق ثابت می کند که CPT این پتانسیل را دارد که موجب بهبود و افزایش حمل و نقل موجود در شهرها شود.
مشکلی که می تواند برای احداث تله کابین شهری در شهر ایجاد شود، ادغام آن با سیستم حمل و نقل عمومی موجود است. اما در مدلین کلمبیا این سیستم به طور کامل با شبکه حمل و نقل عمومی یکپارچه شده و توانایی انتقال مسافران به خطوط مترو محلی را دارد.
تله کابین شهری به راحتی می تواند از مسیرهایی که مترو یا اتوبوس تندور (BRT) به آن راه ندارند (مسیر هوایی) استفاده کند و با استفاده از خطوط هوایی مسافران را از تاخیر ناشی از تراکم وسایل نقلیه در خیابانها نجات دهد.
در واقع ساخت و اجرای سیستم CPT بسیار سریعتر از خطوط مترو است. این سیستم با کیفیت خدمات بالا و هزینه های نگهداری بسیار کمتر از سایر وسایل نقلیه موتوری مثل BRT یا LRT و نیاز کارکنان کمتری دارد. ضمن اینکه قابلیت عبور از مناطق کوهستانی و یا دریاچه ها را دارد.
تعداد کلان شهرهایی که از سیستم تله کابین شهری استفاده می کنند، در حال افزایش است: نیویورک، ریو دو ژانیرو، لاپاز و برست در فرانسه. اما علت استفاده از تله کابین شهری در حمل و نقل عمومی چیست؟ هزینه بسیار کم، حجم کوچک، کاهش میزان آلاینده های کربنی و مصرف سوختهای فسیلی، توانایی انطباق راحت با بافت شهری و غلبه بر وجود موانع و کاهش نرخ تصادف از جمله دلایل روی آوردن شهرها به استفاده از تله کابین شهری است. همچنین پروژه تله کابین شهری می تواند بطرز قابل توجهی در مصرف سوخت صرفه جویی کند.
برنامه ریزان و مسئولان شهری ، حمل و نقل کابلی (CPT) را به عنوان یک جایگزین واقعی برای معنای متعارف حمل و نقل عمومی در نظر می گیرند. در دهه گذشته CPT با توجه به پیشرفت های تکنولوژی به عنوان یک گزینه با قابلیت در دسترسی خوب و شاخص ایمنی مطرح شده است.
بزرگترین تله کابین شهری در جهان
بزرگترین تله کابین شهری در لاپاز بولیوی توسط یک شرکت اتریشی احداث شده است. شهر لاپاز دارای زمین کوهستانی و ناپایدار برای ساخت و ساز است. سیستم تله کابین شهری(CPT) ابتدا برای تفریح مردم استفاده می شد. اما اکنون طولانی ترین سیستم تله کابین شهری در جهان با سه خط در حال کار است. این سیستم قادر به حمل و نقل ۱۸،۰۰۰ مسافر در یک ساعت در مسافتی حدود ۱۱ کیلومتر است و این نوآوری دسترسی به مناطق صعب العبور و کوهستانی بولیوی را برای شهروندانش میسر کرده است..
ویژگی های تله کابین شهری
* فضای کم مورد نیاز در طول مسیر
* ظرفیت جابجایی بالا (تا ۶۰۰۰ مسافر در ساعت(
* امکان تعیین اندازه مسیر تا حدود ۱۰ کیلومتر
* بهره وری انرژی بالا ( نیروی برق، بدون تولید CO۲)
* امکان کارکرد ۲۰ ساعته
* سرعت بالا (بالاتر از ۳۰ کیلومتر در ساعت)
* آلایندگی کم
* کم سر و صدا
* قابلیت اطمینان بالا(نزدیک به ۱۰۰٪(
* نیاز کم به فضای شهری
* قابل دسترس برای عبور و مرور آسان و برای افراد معلول
* ایمن (مقاومت در برابر باد با شدت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت)
* عبور از روی موانع (رودخانه ها، بزرگراه ها، اراضی شیب دار، ترافیک …)
* بهبود توسعه اجتماعی و اقتصادی (کاهش جرم و جنایت …)
*قابلیت همگونی ایستگاه با بافت شهری و قابلیت استفاده چندمنظوره
* هزینه پایین اجرا و بهره برداری تا ۳/۲ کمتر از سیستم های دیگر حمل و نقل عمومی
* اجرای سریع (۳/۱ زمان اجرای سیستم های دیگر حمل و نقل)
* با کمترین میزان دخالت نیروی انسانی (بدون راننده، هزینه پایین تعمیر و نگهداری)
*کاهش تولید گاز دی اکسیدکربن و گازهای گلخانه ای
